Graag neem ik u mee in de geschiedenis van een bakkerszaak in Lexmond op de dorpsstraat 56.
De Bakker en de Schenker kennen we van een verhaal uit de Bijbel. Hierin liep het helaas niet goed af met de bakker. De combinatie tussen dit bijzondere tweetal blijkt bijna honderd jaar geleden ook van grote invloed te zijn geweest op de nu bestaande Bakkerij van Dijk in Lexmond. Marinus Cornelis van Luyt caféhouder (schenker)van de Drie Snoecken in Lexmond had 6 kinderen. 1 zoon en 5 dochters, hiervan was voor mij dochter Johanna Frederika van Luyt de bijzondere persoon. Jan van Dijk caféhouder (schenker) in Nieuwland had 6 kinderen. 3 zoons en 3 dochters, hiervan was voor mij zoon Gerrit Jan van Dijk de bijzondere persoon.
Bakker van Dijk
Die bijzondere personen werden mijn grootouders.
Gerrit Jan van Dijk en Johanna Frederika van Luijt trouwden en namen in 1919 de bakkerij over van Cees van Luyt, deze was weer een broer van Marinus Cornelis van Luyt de caféhouder. Voor bakkerij Cees van Luyt zijn er nog een bakker van Mill en ene bakker Vermeulen bij mij bekend.
Mijn opa Gerrit Jan van Dijk was de eerste van Dijk als bakker op de dorpsstraat 56.
van Dijk`s Bakkerij
Bakkerij
Bij deze overname had de bakkerij nog een vloeroppervlakte van 30 vierkante meter ( een leuke woonkamer) met daarin een oven die nog met takkenbossen werd warmgestookt.
Deze takkenbossen kwamen uit de grienden rond Lexmond en werden eerst op zolder in de schuur achter de bakkerij gestouwd om ze te laten drogen.
Wanneer de oven `s morgens opgestookt moest worden, werden takkenbossen in de bakruimte geduwd en aangestoken.
Eenmaal op temperatuur moesten de restanten er weer uit getrokken worden en werd de ovenvloer met een natte dweil aan een stok schoongeveegd.
Van takkenbossen naar oliestook
Het grootouderpaar werd inmiddels verblijdt met 2 zoons, Jan en Marien. Deze jongens maakte op jonge leeftijd een grote verandering mee in de bakkerij toen er een oven kwam welke op kolen werd gestookt. De kolen gingen in een speciale stookruimte onder de ovenvloer; dus niet meer dweilen! Wat jaren later kwam daar een oliebrander voor in de plaats wat voor die tijd ook een grote vooruitgang was.
Het meel werd aangeleverd door meelfabriek aKa (Anton Kruit Ameide) en deze 50 kg zware zakken werden netjes boven op de meelzolder gebracht. Hier werd het meel uitgestort om later weer afgewogen en naar beneden in de bakkerij gebracht te worden.
Aan het begin van de oorlogsjaren werd een vennootschap onder firma ,,van Dijk`s Bakkerij”opgericht tussen mijn opa, mijn vader Marien van Dijk en Jan van Dijk.(de latere eigenaar van Café de Drie Snoecken samen met zijn vrouw Hil) Lexmond was in die jaren nog 5 bakkers rijk.
- J. Alting zijn winkel stond waar nu het Pad van Alting is.
- Jan Veen, waar oud gemeentesecretaris Janssen woonde.
- Henk Brokking, pand van Arie Boer aan de Nieuwe Rijksweg.
- Marinus Brokking bakkerij aan de voet van de dijk, zie windwijzer op de schoorsteen.
- Mijn opa, Gerrit Jan van Dijk op de dorpsstraat.
Tijdens de oorlogsjaren volgde mijn vader een bakkersopleiding aan de vakschool in Wageningen. De reis ging meestal per fiets!
Marien aan het werk
Service
Toen veel artikelen alleen op de bonnen verkrijgbaar waren en dus ook brood, werden de armere inwoners van Lexmond creatief en brachten hun zelf gemalen meel om er broden van te laten maken.
Mengen van deze veelal slechte kwaliteit meel moest er voor zorgen dat er nog een redelijk brood van te maken viel.
Ook het drogen van appelschijfjes om langer te kunnen bewaren was in die jaren een gebruikelijke service van de bakker die zijn oven daarvoor beschikbaar stelde.
Na ruzies bovenop de oven waar de appelschijfjes werden gedroogd, over de vraag welke partij van wie was, werd met deze service gestopt.
In 1951 ging mijn vader Marinus Cornelis van Dijk als zelfstandig ondernemer alleen verder met de bakkerij, de tweede van Dijk als bakker, en trouwde met Willemijntje de Jong.
Vers brood
Door een gemeenteverordening was bepaald dat brood pas verkocht mocht worden als het minimaal 2 uur uit de oven was.
Voor veel gemeentes was de regel: pas na 10 uur `s morgens vers brood verkopen.
…Het kloppen van matten diende voor 10 uur te geschieden.
Brood bezorgen werd gedaan met een transportfiets, een degelijke fiets met een grote rieten mand voorop. Iedere bakker had zo zijn eigen klanten (vooral grote boeren met veel kinderen waren geliefd bij de bakkers) Zo kon het gebeuren dat wel drie verschillende bakkers door Lakerveld fietsten om daar hun acht of twaalf ons broden te verkopen.
In 1956 kwam zicht op een eventuele derde generatie van Dijk als bakker toen de schrijver van deze tekst werd geboren; Jaap van Dijk. Samen met mijn zusjes Hannie en Klara zagen wij de bakkerij groter worden.
Verbouwen
Stijging van omzet, mede door het sluiten van bakkerswinkels in Lexmond en gebrek aan ruimte maakte het in 1960 nodig dat het bedrijf een verbouwing onderging. Een nieuwe heetwateroven werd geplaatst en de bakkerij zelf werd met 20 vierkante meter vergroot tot 50 vierkante meter.
De nieuwe heetwateroven heeft tot 1980 dienst gedaan
.jpg&width=450 "Scannen0057 (2).jpg")
Een door sluiting van bakker Alting overgenomen knecht Bart Quint kwam het team versterken wat toen nog bestond uit 1 medewerker, Jan Streefkerk.
Al vrij snel bleek dat toen de ene na de andere bakker stopte men de productie niet aankon en werd er tijdelijk een gedeelte van de broodomzet betrokken van een andere bakker uit Utrecht.
Een grondige verbouwing volgde in 1965 en er ontstond een modern bedrijf, waarin een volledige automatische deegverwerkingsinstallatie en een wagenoven geplaatst werd, terwijl het vloeroppervlak 4 keer zo groot werd nm. 200 vierkante meter.
De toen ontstane productiecapaciteit liet toe dat er begonnen werd met levering aan het derde kanaal, bakkerij Pellikaan in Ameide, bakkerij Verduin in Vianen en een SRV wagen in Vianen.
Passie
Opgegroeid in een gezin waarin mijn ouders met heel veel passie voor het bakkersvak mij overtuigde dat bakker zijn niet altijd eenvoudig maar wel voor brood op de plank zorgde, ging ik ook aan het studeren.
Na een opleiding van 5 jaar kon ik me ook bakker gaan noemen, eerst drie jaar voor de praktijkopleiding en daarna nog twee jaar voor de handelstechnische diploma`s.
In 1985 werd toen opgericht de vof Firma Bakkerij van Dijk met een verandering in 1995, het jaar waarin mijn vader zich terug trok als firmant en mijn vrouw Agnitha toetrad tot de firma.
Winkeltje
Niet alleen de bakkerij maar ook de winkel heeft de nodige verbouwingen ondergaan. Zo heeft jarenlang de ingang met een hoge stoep aan de linkerkant van het pand gezeten. De woonkamer zat rechts ernaast.
De winkel tot 1966
.jpg&width=500 "Scannen0007 (2).jpg")
Het winkeltje was toen niet groter dan 15 vierkante meter. Na een verbouwing in 1966 werd de winkelingang naar de rechterzijde van het pand verplaats.
Zo werd de woonkamer winkel en de winkel werd jawel woonkamer.
Pas in 1990 werd de grote stap gezet door van deze twee ruimtes een grote winkel te maken.
De laatste verbouwing was in 2010 toen de winkel van een nieuw interieur werd voorzien. Deze tot een echt familiebedrijf uitgegroeide zaak, waarin ook alle drie mijn dochters de passie hebben zich te bewijzen naar onze welgewaardeerde klanten kan er weer jaren tegenaan. Aangekomen op de dag van vandaag zorgen wij samen met een hecht team van dertien meest al jarenlange trouwe medewerkers met veel plezier voor uw dagelijks brood.
Uw bakker Jaap van Dijk
Mocht u na het lezen van dit artikel meer willen weten of bijzondere informatie hebben, stuur een e-mail naar info@bakkerijvandijk.nl